Navigeren met behulp van de maan
Als we de maan zien dan kunnen we deze gebruiken om het "Noorden"te bepalen. De maan draait in 28 dagen rond de aarde, tijdens deze omwenteling reflecteert de maan het licht van de zon. Gedurende deze 28 dagen verandert de vorm van de maan dagelijks tot deze cyclus weer opnieuw begint.

Staat de maan tussen de aarde en de zon, dan zien we de schaduwkant van de maan (er wordt dan geen zonlicht door de maan naar de aarde weerkaatst) we spreken dan van een "nieuwe maan".

Onder een "wassende maan" verstaan we de periode dat de maan vanaf nieuwe maan steeds groter word, bij een wassende maan is de maan aan de rechterzijde verlicht.

Als we spreken over een "volle maan" dan staat de maan precies aan de andere zijde van de aarde ten opzichte van de zon, je kunt de maan dan volledig zien.

Onder een "afnemende maan" verstaan we de periode dat de maan vanaf volle maan steeds kleiner word, bij een afnemende maan is de maan aan de linkerzijde verlicht.

Doordat de maan volgens een vaste cyclus van 28 dagen rond de aarde heen draait kunnen we deze gebruiken om onszelf bij duisternis te oriënteren. Je hebt hierbij wel de lokale tijd nodig.

Globaal kun je het volgende aanhouden, let op dit is wel bij middernacht (12:00 uur)

  • Bij "nieuwe maan" staat de maan om middernacht in het Noorden.
  • Bij een halve "afnemende maan" (linkerzijde maan verlicht) staat de maan om middernacht in het Oosten.
  • Bij "volle maan"staat de maan om middernacht in het Zuiden.
  • Bij een halve "wassende maan" (rechterzijde maan verlicht) staat de maan om middernacht in het Westen.

Ezelsbruggetje zodat je kunt onthouden of je naar een wassende maan of naar een afnemende maan staat te kijken.

De twee Franse woorden premier en dernier. Premier betekend eerste en dernier betekend laatste.

Als de maan in het rondje van de letter P past kijk je naar een wassende maan.

Als de maan in het rondje van de letter D past kijk je naar een afnemende maan.
Het maankompas
Met de bovenstaande gegevens kun je slechts 4 dagen per maancyclus de richting bepalen, en ook alleen als je dit rond middernacht doet. Met een maankompas kun je iedere nacht waarbij de maan goed zichtbaar is deze gebruiken om je te oriënteren.
Maankompas zelf maken

Druk de afbeelding hiernaast af op papier of beter nog karton, knip de beide cirkels uit en vergeet het venstertje niet uit te snijden van de uur aanwijzer.

Vervolgens plaats je de bovenstaande cirkel op de onderste en zet je deze vast met een splitpen of een boutje met een moertje.

Tip als je de schuiven plastificeert voor je ze op elkaar plaatst zijn ze ook bestand tegen regenachtig weer.


Gebruik maankompas

Draai de bovenste schijf totdat de maankompas de huidige fase van de maan weergeeft.

Nu draai je het hele kompas dusdanig dat de huidige tijd die aangeduid wordt op de bovenste schijf, naar de maan toe wijst.

Je bent nu in staat om het noorden af te lezen op het maankompas. Doe dit zonder dat je het kompas verdraait.

(c) 2022 Delaatstewoudloper.nl