Koop altijd de laatste uitgave van een kaart, in westerse landen worden kaarten en plattegronden regelmatig herzien en opnieuw uitgebracht. Maar in veel 2e en 3e wereldlanden worden kaarten niet of nauwelijks herzien. Het kan dus gebeuren dat de laatste versie van een kaart of plattegrond meer dan 40 jaar oud is. In die tijd zijn veel wegen aangelegd of veranderd, huizen en woonwijken zijn gebouwd op plekken die vroeger nog onbebouwd waren.
In dat geval moet je het terrein afspeuren op kenmerken die al honderden of zelfs duizenden jaren onveranderd zijn gebleven, denk hierbij aan bergketens, rivieren, meren of bouwwerken uit de oudheid zoals tempels en ruïnes
Stafkaarten worden uitgegeven in de schalen 1:25 000 en 1:50 000.
Deze beslaan een gebied van respectievelijk 10 bij 12 1/2 km en 20 bij 25km. Het formaat van deze stafkaarten bedraagt 40 x 50cm. Iedere stafkaart van een bepaald gebied heeft een nummer. Zodat je makkelijk uit kunt zoeken welke kaart je voor een bepaald gebied nodig hebt.
Hiernaast zie je een voorbeeld hoe dit eruit ziet. Het donkere gedeelte met de tekst "51 west" geeft de betreffende kaart weer, de andere wazige vakjes zijn de aangrenzende kaartnummers. Zodat je gemakkelijk weet welke kaart je nodig hebt als je buiten het bereik van je kaart komt.
De schaal
De schaal wordt gebruikt om afstanden op de kaart te kunnen meten.1:50 000 betekent dat 1 centimeter op de kaart 50 000 centimeter in werkelijkheid is 1 cm op de kaart komt dus overeen met 500 meter in werkelijkheid.
Legenda
Op de (staf)kaarten staan allerlei verschillende tekens, kleuren en getallen. Al deze dingen hebben een betekenis die je in de legenda terug kunt vinden. Bij verschillende stafkaarten zijn deze symbolen vaak hetzelfde. Hiernaast vind je een gedeelte van een legenda.
Doorgaans zijn er afspraken gemaakt over deze symbolen, het is wel verstandig om even op de legenda te controleren of de symbolen ook zijn wat je denkt dat ze moeten zijn.
Hoogtelijnen
Op topografische kaarten zie je overal hoogtelijnen lopen, deze lopen kris kras over de kaart en verbinden punten van gelijke hoogte boven zeeniveau met elkaar. Op een kaart met een schaal van 1:25.000 vind je bij elke 5 meter hoogteverschil een hoogtelijn. Bij kaarten van berggebieden is de interval van de hoogtelijnen vaak 10 meter.
Op de kaart hiernaast zie je de hoogtelijnen van een gebied in de Belgische Ardennen, om te weten te komen wat de interval van de hoogtelijnen is kun je de hoogtelijnen tellen tussen twee getallen.
Zoek het getal 550, dit is het hoogste punt op de kaart en tel de lijnen tot je bij het getal 500 uitkomt. Als het goed is tel je 5 lijnen.
Vervolgens trek je het laagste getal van het grootse af. (550-500=50) vervolgens deel je deze uitkomst door het aantal hoogtelijnen.(50:5=10) de interval van de hoogtelijnen is dus 10 meter.
Het coördinatenstelsel
Een coördinatenstelsel van een (staf)kaart verdeelt de (staf)kaart in even grote vakjes. Deze vakjes zijn ontstaan door op de kaart horizontale en verticale lijnen te tekenen. Deze lijnen vormen vakjes. Bij een stafkaart van 1:50:000 zijn deze vakjes 2x2cm dit komt in werkelijkheid overeen met een vak van 1km breed en 1km lang. De lijnen die deze vakjes vormen zijn allemaal genummerd. Als je iets op wilt zoeken in zo'n vakje gaat dat het handigste met een liniaal of met een kaarthoekmeter.
De kaarthoekmeter
Met een kaarthoekmeter kun je heel gemakkelijk een coördinaat opzoeken. Daarvoor zitten er 2 hoeken op de kaarthoekmeter. Een grote hoek: deze is voor stafkaarten met een schaal van 1:25.000. En een kleine hoek: deze is voor een stafkaart met een schaal van 1:50.000. Deze hoeken zijn even groot als een vierkantje van een coördinatenstelsel op een stafkaart. Verder zit er nog een liniaal op een kaarthoekmeter. En een gradenboog.
